Bilindiği üzere Kastamonu ilimiz sahil ilçelerinde kestane ormanları bulunmakta, orman köylerinde toplanılan kestane meyvesi çiftçilerimiz için önemli bir geçim kaynağı olmaktadır. Bilhassa tadı ve rayihası farklı, küçük ve lezzeti ile diğer kestane çeşitlerinden ayrılan yerel kestane meyvesi, İstanbul pazarında yoğun olarak alıcı bulmakta ve tüketilmektedir.
Kestane, meyvesinin yanısıra kestane balı da çiftçilerimiz ve orman parsellerine yakın köylerimizde önemli bir geçim kaynağıdır. Bilhassa COVİD 19 pandemi sürecinde bağışıklık sisteminin desteklenmesi noktasında doğal ürünlerin önem kazanması ve basında çıkan bağışıklık sistemini desteklemesi yönüyle aktarılan kestane balı ile ilgili haberler bu balın kilosunun 200-250 TL civarında müşteri bulmasına neden olmuştur. Cide ilçesinde 17.700 adedi kayıtlı olmak üzere yoğun bir kestane balı üretimi bulunmaktadır. Ormanlarımızda kestane dal kanseri hastalığından sonra şimdi de Kestane gal arısı zararlısının zararı ile karşı karşıya kalınması tehlikesi söz konusudur. Bu zararlı direk meyve tablası, çiçekleri etkileyen ve bilhassa genç sürgünlerde karakteristik özellikte bir zarar yaptığı için önemli bir ekonomik kayba neden olmaktadır.
Anavatanı Çin olan Kestane gal arısı (Dryocosmus kuriphilus) ülkemizde ilk defa görüldüğü yıl 2014 yılından itibaren kestane ormanlarımızda büyük zararlar vermeye başlamıştır. Üreme için erkeğine ihtiyaç duymayan dişiler yılda bir defa döl vermektedir. Yılda bir defa döl vermesi yayılımı yavaşlatan bir faktör olsa da çelik, aşı kalemi, fidan taşınması zararlının daha hızlı bir şekilde yayılmasına sebebiyet vermiştir. Bu manada 04-09 Kasım 2017 tarihinde düzenlenen, Cide İlçe personelinin de katılım sağladığı Ulusal Kestane Çalıştayında kestane ağacı çelik, fidan, aşı kalemi gibi iller arası taşınmasının olmaması ve karantina tedbirlerinin uygulanması hususunda tavsiye kararları alınmış ve uygulanmıştır.
Zararlının görüldüğü 2014 yılından itibaren yayılımı başlayan ve mayıs ayında ulusal basında yer alan haberlerde Zonguldak ili kestane ormanlarında görüldüğü, zararlı olmaya başladığı haberlerinden sonra Bartın iline sınırı bulunan Cide İlçe sınırlarına yaklaştığı anlaşılmaktadır. Bu bağlamda; zirai karantina tedbirleri kapsamında olan ve 2020 yılı bitki sağlığı uygulama programı çerçevesinde gerçekleştirilen survey çalışmaları yapılmış, gözlemler gerçekleştirilmiştir.
Gözlemler ergin çıkışlarının devam ettiği Temmuz ayının sonuna kadar devam edecektir. Bu yıl için Cide İlçesinde yapılan gözlemlerde zararlıya ve belirtilerine henüz rastlanılmamıştır. Fakat yayılım hızı göz önüne alındığında zararlının ilk görüldüğü yer olan Yalova ili sınırlardan 2020 yılında görüldüğü Zonguldak ili kestane ormanlarına kat ettiği kuş uçumu 240 km uzaklık baz alındığında tek döl verdiği için yıllık kuş uçumu olarak 40-45 km gibi bir mesafe ilerleme sağladığı görülmektedir. Bu durum gelecek yıl için Kastamonu ili sınırlarında yer alan ilçelerdeki kestane meyvesi ve kestane balı üretimini olumsuz etkileyeceğini göstermektedir.
Kestane ağaçlarında belirtiler görülmeden ve önümüzdeki yıllarda olası zararı görülmesi muhtemel olduğu için Cide Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğümüz tarafından yapılan survey çalışmaları hakkındaki bilgiler, gözlemler ve öngörüler Orman idaresine aktarılmış gerekli tedbirlerin alınması yönünde bilgilendirmeler yapılmıştır.
Kestane ormanlarının dağınık ve kültür formunda olmaması zararlının kimyevi ve kültürel mücadelesi zorlaştırmaktadır. Son yıllarda bu zararlıya karşı "gladyatör böcek" adı da verilen, Torymus sinensis isimli predatörü, üretilip çoğaltılarak Bursa ve Yalova'da doğaya salınmış ve iyi sonuçlar alınmıştır. Bu bağlamda Cide ilçesinde tedbirlerin alınması sağlanacaktır.